|
Forum Bioderko
|
 |
Psychologia w chorobie - Osobowość jest dynamiczna-podlega zmianom w ciągu życia...
AgaW - Pon 29 Mar, 2010 Temat postu: Osobowość jest dynamiczna-podlega zmianom w ciÄ…gu życia... " Osobowość jest dynamiczna " – artykuÅ‚ psychologa klinicznego Karoliny Knec o osobowoÅ›ci czÅ‚owieka napisany dla Forum Bioderko
Mimo iż każdy z nas stanowi dość trwały zespół wzorców myślenia, odczuwania i zachowania, jednak zmieniamy się w ciągu życia.
Dlatego nie jesteśmy dziś tacy sami jak 5, 10, czy 15 lat temu...Osobowość mogą zmieniać lub zaburzać także czynniki losowe jak np. choroba, katastrofy i inne.
Każdy z nas ma jednak szanse rozwoju ku dojrzałej osobowości, stać się dojrzałą osobą, która umie żyć i pozwala żyć innym.
Tym co różni człowieka od człowieka jest właśnie osobowość.
Nic wiec dziwnego, że w mowie potocznej można usłyszeć stwierdzenie: ilu ludzi tyle charakterów.
Psychologia przywiązuje dużą wagę do zagadnień osobowości.
Pomimo, iż samo pojÄ™cie „osobowość” jest bardzo zÅ‚ożone, jednak badacze osobowoÅ›ci wyodrÄ™bnili pewne bazy osobowoÅ›ci np.: piÄ™cioczynnikowy model osobowoÅ›ci.
Jest on bardzo użyteczny w określaniu międzyludzkich różnic indywidualnych, służy także samopoznaniu i refleksji nad własną osobowością.
Przeglądając forum, nie sposób nie zauważyć, jak bardzo każdy z piszących jest indywidualnością psychologiczną, jak odmiennie przeżywa sytuacje podyktowane stanem zdrowia.
Forum jest więc zbiorem ludzi o różnych osobowościach, radzących sobie z podobnymi problemami. Niektórym osobom ich indywidualne cechy osobowości służą w radzeniu sobie z utrudnieniami: tacy charakteryzują się chęcią pomocy, uczynnością, otwartością itp. pomimo utrudnień natury cielesnej. Inni są bardziej skryci, powściągliwi w wyrażaniu uczuć i potrzeb.
Można by więc zadać pytanie: Dlaczego tak jest i jakie cechy sprzyjają radzeniu sobie, co determinuje poczucie szczęścia w życiu?
Aby odpowiedzieć na to pytanie wróćmy do wspomnianego wcześniej jednego z modeli wyjaśniających strukturę osobowości.
PiÄ™cioczynnikowy model osobowoÅ›ci, tzw. „wielka piÄ…tka” traktuje osobowość w oparciu o 5 wymiarów. Każdy z nich stanowi kontinuum, w zależnoÅ›ci od nasilenia u jednostki okreÅ›lajÄ…cych dany wymiar cech.
Tak wiec mamy:
1 ekstrawersja – introwersja
2 ugodowość - nieustępliwość
3 sumienność - chaotyczność
4 emocjonalna stabilność - labilność neurotyzm
5 otwartość - zamkniętość na doświadczenie.
JeÅ›li chodzi o pierwszy wymiar ekstrawersjÄ™-introwersjÄ™, uważa siÄ™, że cecha „ekstrawertyzm” jest silnie połączona z gotowoÅ›ciÄ… i umiejÄ™tnoÅ›ciÄ… przeżywania szczęścia. Od czÅ‚owieka ekstrawertywnego zwykle można wiÄ™cej „dostać” niż od introwertyka.
Ekstrawertywność pomaga zjednywać sobie ludzi, a wiadomo, że społeczne kontakty są wielkim dawcą poczucia szczęścia.
Ekstrawertycy czynią sobie przez to życie lżejszym. Są to też ludzie, którzy lubią wszystko, co przynosi tzw. kopa.
Introwertycy jeżdżą na urlop w miejsca sprawdzone i polecane, ekstrawertycy wolą coś całkiem spontanicznego i ekscytującego. Są ludźmi, którzy ciekawią się czymś więcej, częściej, mocniej.
Jak to sie dzieje, że jeden człowiek będzie bardziej ekstrawertywny, a inny introwertywny?
Zależy to od właściwości układu nerwowego.
Można powiedzieć, że na każdej komórce nerwowej naszego ciaÅ‚a stojÄ… „anteny”, które odbierajÄ… sygnaÅ‚y od innych neuronów i przekazujÄ… je dalej. Im wiÄ™ksza jest wrażliwość „anten” na sygnaÅ‚y, tym wiÄ™ksze pobudzenie wewnÄ…trz ukÅ‚adu nerwowego. Im mniejsza wrażliwość tym wiÄ™cej bodźców zewnÄ™trznych potrzeba do pobudzenia. Tak wiec 100 mln komórek nerwowych decyduje co nam siÄ™ podoba - muzyka rockowa, a może jednak ...szum strumyka wystarczy? Dlatego też ludzie z caÅ‚ej gamy dostÄ™pnych zainteresowaÅ„ wybierajÄ… te, które odpowiadajÄ… wrażliwoÅ›ci ich komórek nerwowych.
Ekstrawertycy kochają niezwykle miejsca, częściej zmieniają partnerów i ich sex praktyki są również bogate.
Szybciej zawierają małżeństwa i częściej się rozwodzą.
Co ciekawe częściej także używają alkoholu, papierosów i słodyczy. Spotykają więcej ludzi i maja zwykle więcej przyjaciół, częściej mają też wypadki i pobyty w szpitalach.
Wymiar ekstrawersja - introwersja pokazuje różnice indywidualne w poziomie, źródle, i ukierunkowaniu energii psychicznej.
Ekstrawertycy maja wyższy poziom „libido” niż introwertycy.
Wysoka energia wymaga od nich skierowania jej gdzieś, na zewnątrz. Natomiast niższy poziom tej energii nie wymaga ujścia na zewnątrz. U introwertyka energia pozostaje wewnątrz układu. Nie oznacza to jednak, ze introwertyk pozostaje zamknięty na ludzi i lękliwy. Oznacza to natomiast, iż ludzie tacy preferują częściej samotność, mają mniej kontaktów na co dzień, zachowują pewien wyczekujący dystans i są dla obserwatorów tajemniczy, gdyż nie okazują łatwo stanów emocjonalnych.
Drugim wymiarem osobowości jest ugodowość - nieustępliwość. Uważa się, że ta cecha, bycie ugodowym, jest również kluczem do szczęścia.
Ludzie ugodowi bowiem majÄ… radość z bycia z innymi, czÄ™sto z nastawieniem by im pomagać. Biegun „ugodowość” okreÅ›la wiec pozytywne nastawienie do ludzi, życzliwość, chęć współpracy. Ludzie ugodowi sÄ… czÄ™sto delikatni, skromni, empatyczni i altruistyczni, szczerzy i ufni.
Biegun „nieustÄ™pliwość” wyraża przeciwstawne cechy: zgeneralizowane negatywne nastawienie do innych, egocentryzm, oschÅ‚ość emocjonalna do innych, postawÄ™ roszczeniowÄ…. W tym wymiarze bycie za bardzo ugodowym jest również negatywne, podobnie jak bycie caÅ‚kiem nieustÄ™pliwym.
Ludzie charakteryzujący się skrajnymi cechami bieguna ugodowości są zbyt rozczulający sie nad sobą, mający problem ze stawianiem granic między sobą a innymi, co przeszkadza np. w podejmowaniu samodzielnych decyzji i stanowieniu o sobie.
Trzeci wymiar sumienność - chaotyczność charakteryzuje motywację i wytrwałość człowieka w sytuacji, kiedy człowiek ma do wykonania jakieś zadanie, lub po prostu jak wygląda jego stosunek do pracy.
W tym wypadku jako pracę rozumie się nie tylko podjęcie jakiegoś etatu, natomiast chodzi też o osobiste cele, naukę i hobby.
Osoby o dużej sumienności mają silną wolę, są bardzo zmotywowani oraz wytrwali w realizacji własnych celów, nawet jeśli są one długodystansowe, wymagające miesięcy czy lat.
Osoby o maÅ‚ej sumiennoÅ›ci sÄ… mniej skoncentrowani na celach, brak im motywacji, sÄ… mniej skrupulatni. Nie oznacza to jednak, że nie majÄ… celów, czy nie pragnÄ… mieć osiÄ…gnięć. Po prostu charakteryzujÄ… siÄ™ mniejszym „arsenaÅ‚em”cech osobowoÅ›ciowych, zorientowanych na osiÄ…gniÄ™cie celu.
Do cech sumienności należą: poczucie kompetencji, utrzymywanie porządku, obowiązkowość, punktualność, rozwaga i samodyscyplina. Oczywiście przesadna skrupulatność jest tak samo patologiczna, jak bycie całkowicie chaotycznym.
Czwarty wymiar opisuje rolę emocjonalności, mamy tu emocjonalną stabilność oraz versus labilność, inaczej zwaną neurotyzmem.
Tutaj ważna jest odpowiedź na pytania: jak szybko mnie coś denerwuje, jak często się martwię, jak często czuję się źle (bez wiedzy właściwie dlaczego właściwie się źle czuje), czy biorę sobie dużo do serca.
Neurotyczność to podatność na doświadczanie negatywnych emocji - leku, poczucia winy, gniewu, depresyjność, nadwrażliwość, nadmierny samokrytycyzm.
Jest to tez większa podatność na stres psychologiczny i większa wrażliwość na trudności emocjonalne. Reakcje osoby neurotycznej, czyli labilnej emocjonalnie są nieadekwatne do bodźca, dłużej w organizmie pozostawiają tzw. wzburzenie, które zużywa niepotrzebnie wiele energii. Przez to powrót do stanu emocjonalnej normalności jest dłuższy, niż u osób mniej neurotycznych.
Dlatego bardzo ważne jest indywidualne odkrycie, co najlepiej mnie regeneruje, odstresowuje i konieczne stosowanie tych metod!
Osoby stabilne emocjonalnie lepiej radzÄ… sobie w sytuacjach stresu, lepiej znoszÄ… sytuacje choroby i kryzysy.
Osoby bardziej neurotyczne potrafiÄ… (kiedy sÄ… przy tym otwarte) lepiej poczuć innych, umiejÄ… współczuć, wczuwać siÄ™. Jak nic innego takie cechy neurotyczne wpÅ‚ywajÄ… na umiejÄ™tność „przenoszenia” niezadowolenia w inny wymiar, na którym mogÄ… coÅ› z niego kreatywnie „wycisnąć” np. pisanie, sztuka, muzyka. Dlatego też neurotyczni ludzie, wrażliwi na przejawy piÄ™kna czyniÄ… ten Å›wiat piÄ™kniejszym. SÄ… wrażliwsi na niuanse życia i majÄ… czÄ™sto bardzo rozwiniÄ™tÄ… inteligencje duchowa.
Wymiar ten jest w dużym stopniu zdeterminowany genetycznie, co znaczy ze niewiele można pod względem emocjonalności w biegu życia zmienić, podobnie jak z temperamentem.
Ostatnim wymiarem osobowoÅ›ci wg. „wielkiej piÄ…tki” jest wymiar otwartoÅ›ci na doÅ›wiadczenie.
Jest to cecha bliska sprawności intelektualnej, inteligencji, jak też zdolnościom twórczym. Maksymalną otwartością na doświadczenie jest niesłabnąca ciekawość świata.
Formą ciekawości są reakcje orientacyjne i odruchy eksplorujące otoczenie w jak największej skali i na zapas. Do tej kategorii należy też poczucie humoru u człowieka.
Osoby otwarte na doświadczanie prowadzą eksploracje dłużej, rozważają wiele alternatyw i perspektyw poznawczych. Ogólnie ludzie otwarci na doświadczenie mają silną potrzebę poznawania, wszechstronne zainteresowania, są chłonni, mają rozwiniętą wyobraźnię, fantazję i intuicję, poszukiwanie nowości i jej pozytywne wartościowanie. Z tymi cechami związana jest też ruchliwość, wrażliwość sensoryczna, aktywność na podłożu temperamentu.
Badacze osobowości uważają, że to właśnie osobowość odgrywa kluczową rolę w determinowaniu indywidualnie pojętego sukcesu i poczucia szczęścia.
Cecha sumienności związana jest ze wszystkimi kryteriami dotyczącymi sukcesu w pracy. Jeśli dbanie o zdrowie, zmaganie się z utrudnieniami nazwać pracą (bo jest to przecież jest praca), można zobaczyć jak ważna jest przy tym sumienność i nie tylko sumienność.
Można też zauważyć, jak bardzo w sytuacji trudnej ważna jest ekstrawersja, sprzyjająca rozwijaniu społecznej sieci kontaktów i otwartość.
Rozsądnym więc jest zadanie sobie pytania: jak z tego co dostałam/dostałem w genach i w osobowości mogę zrobić na mojej drodze życia najlepsze co się da?
Chętnie odpowiem na pytania.
karolina_knec@o2.pl
Mijka - Pon 28 Sty, 2013
AgaW napisa³/a: | nie jesteÅ›my dziÅ› tacy sami jak 5, 10, czy 15 lat temu... |
Może nie do końca w temacie ale...
6 lat - "Mamo kocham CiÄ™"
10 lat - "Mamo daj spokój"
16 lat - "Moja Mama strasznie mnie wkurza"
18 lat - "Chcę się już wyprowadzić z domu"
25 lat - "Mamo miałaś rację"
30 lat - "Ja chcÄ™ do domu, do Mamy"
50 lat - "Nie chcę stracić mojej Mamy"
70 lat - "Oddałbym wszystko aby Mama była ze mną"
kieszczyński - Pon 28 Sty, 2013 Temat postu: Mama Bardzo to prawdziwe
alfa - Czw 05 Maj, 2016
Czytałam bardzo podobny artykuł http://www.biomedical.pl/...osci-6404.html. Zaciekawiło mnie to do tego stopnia, że jestem w trakcie czytania książki dotyczącej teorii osobowości. Zaczęłam zastanawiać się nad tym, jaka jestem, nad jakimi cechami mogę pracować, jakie próbować zmienić by ułatwić mi współżycie z najbliższymi w rodzinie. Miliony pytań, mam nadzieję że znajdę na nie odpowiedzi.
AgaW - Nie 08 Maj, 2016
Alfa, oczywiście możemy pracować nad swoją osobowością i odnosić znaczące sukcesy Trzeba na początku uświadomić sobie to że chce się pracować nad sobą, zrozumieć jaki ma być cel tych zmian, wdrażać krokami zaplanowane działania i kontrolować postępu nieustannie motywując się do kolejnych kroków.
Osobiście polecam do tego celu literaturę motywującą autorów, którzy nie są teoretykami ale odnieśli znacząca sukcesy w życiu zawodowym, osobistym i duchowym (sama z kilku takich "potężnych w treści" książek korzystałam i korzystam)
Praca nad sobą to codzienna systematyczna praca nad rozwojem wiary w siebie, samokontrolą, dyscypliną, świadomością życia i własnych reakcji, także podświadomych - jednak ta praca jest fascynująca, zmieniamy nie tylko siebie ale to też ma wpływ na ludzi którzy z nami krzyżują swoje drogi
Cyryl - Nie 08 Maj, 2016
AgaW napisa³/a: | Alfa, oczywiÅ›cie możemy pracować nad swojÄ… osobowoÅ›ciÄ… i odnosić znaczÄ…ce sukcesy Trzeba na poczÄ…tku uÅ›wiadomić sobie to że chce siÄ™ pracować nad sobÄ…, zrozumieć jaki ma być cel tych zmian, wdrażać krokami zaplanowane dziaÅ‚ania i kontrolować postÄ™pu nieustannie motywujÄ…c siÄ™ do kolejnych kroków... |
wszystko fajnie, ale PO CO?
czy mamy dążyć, alby całe społeczeństwo składało się z osobników o tych samych cechach?
poprzez ćwiczenia i dietę dążymy do jakiegoś ideału fizycznego, poprzez pracę nad sobą do ideału psychicznego, ale co jak się jednak nam uda?
jeżeli każdy osiągnie sukces i będzie miał te najlepsze cechy i te fizyczne i te psychiczne, wszyscy staną się jednakowi i jak tu w takim razie wybrać sobie partnera w życiu?
jedynie zdrady będą miały bardziej sensowne wytłumaczenie.
dorotabeata - Nie 08 Maj, 2016
Cyryl, Ale pojechałeś
Wreszcie jakieÅ› konkrety
AgaW - Pon 09 Maj, 2016
Wcale wszyscy nie beda jednakowi.Kazdy z nas jest indywidualnoscia i jesli doskonalisz swoja indywidualnosc i osobiste cechy nigdy nie bedziesz jak wszyscy.
Rozwijanie np.wytrwalosci i konsekwencji w dzialaniu nie sprawi ze bedziesz jak inni ale pomoze skutecznie realizowac wlasne cele.
Po co to wszystko? Aby byc szczesliwym i swiadomym szczescia i sukcesu gdy sie go osiagnie i aby umiec to podtrzymac:)
Kazdy z nas jest na swoj sposob wyjatkowy. Jesli kochasz samochod-dbasz o niego.Jesli kochasz swoj dom-dbasz o niego.Jesli kochasz czlowieka-dbasz o relacje.Dbanie to nie stan zawieszenia, to droga do przodu.Tak samo jest z czlowiekiem-jesli kochasz siebie i szanujesz siebie to w okreslony sposob przez siebie rozwijasz sie i dbasz o siebie.
Do dazen do wlasnych sukcesow kazdy sam obiera sobie droge, mozna zadowalac sie tym co jest a mozna cos ulepszac:)
Kazdy z nas sam decyduje co mu odpowiada, co chce poprawic na podstawie tego jaki jest, jakie ma doswiadczenia i cele. Ideal dla kazdego oznacza co innego, tak jak rozne sa cele w zyciu - nie ma wiec mowy o tym ze wszyscy beda tacy sami, najwazniejsze to isc swoja droga w zgodzie ze samym soba.
Cyryl - Sro 11 Maj, 2016
AgaW napisa³/a: | ...Rozwijanie np.wytrwalosci i konsekwencji w dziaÅ‚aniu... |
fajnie, ale są osoby, dla których wytrwałość i konsekwencja są niechcianym, krępującym gorsetem. są to osoby spontaniczne, żywiołowe, które w wielu zespołach spełniają funkcję inspirującą. czyli dają pomysły, nowe sposoby itp. realizacja tego jest już dla nich za monotonna, za trudna.
jeżeli takie osoby namówimy na rozwijanie wytrwałości i konsekwencji zagubią one swoje najlepsze cechy. stracą pomysłowość, stając się bardzo miernymi realizatorami, z tym że nie będzie już nowych pomysłów do realizacji.
może zastanowić się czy swoje cechy umiemy wykorzystać odpowiednio?
już dawno w sportach zespołowych odrzucono zasadę, że "łańcuch jest tak silny jak jego najsłabsze ogniwo", mamy wielu ludzi o różnych cechach i warto wszystko tak poustawiać, aby każdy wykonywał to co potrafi najlepiej.
ps. nie jestem przeciw samorozwoju, ale też trzeba mieć w tym umiar.
|
|