Forum Bioderko Porady i wiedza - Manualna terapia blizn pooperacyjnych AgaW - Pon 19 Mar, 2012 Temat postu: Manualna terapia blizn pooperacyjnych Autorzy: dr Sławomir Marszałek D.O., dyplomowany osteopata, fizjoterapeuta www.marszalek-osteopatia.pl mgr Joanna Henzel-Trawińska, fizjoterapeuta, certyfikowana terapeutka metody NDT-Bobath dla dzieci, www.fizjobaby.pl Artykuł został umieszczony za wiedzÄ i zgodÄ autorĂłw. KaĹźde uszkodzenie skĂłry przebiegajÄ ce z naruszeniem warstw połoĹźonych głębiej nawet po prawidłowo przebiegajÄ cym procesie gojenia się rany zostawia na skĂłrze widocznÄ zmianę, ktĂłra budowÄ , strukturÄ , zabarwieniem i funkcjÄ nie przypomina zdrowej tkanki. Blizny zazwyczaj rozumiane tylko w aspekcie estetycznym nie stanowiÄ problemu dla fizjoterapeuty. Jednak komplikacje zaczynajÄ się, gdy rana była na tyle głęboka, Ĺźe uszkodziła powięź oraz struktury tkankowe leĹźÄ ce pod niÄ . Blizna to pojęcie bardzo szerokie i nie dotyczy tylko wyglÄ du zewnętrznego, ale przede wszystkim zaburzeń ruchomości, wzajemnych ślizgĂłw tkanek w warstwach podskĂłrnych, ktĂłre takĹźe podlegajÄ procesowi bliznowacenia. Zatem w praktyce osteopatycznej, fizjoterapeutycznej blizna powinna być postrzegana w aspekcie trĂłjwymiarowym, gdzie wymiar gĂłrno-dolny nabiera największego znaczenia dla prawidłowego przebiegu terapii. Zwykła rana, ktĂłra jest juĹź zagojona i wydaje się zdrowÄ tkankÄ , w środku wyglÄ da zupełnie inaczej i stanowi dla homeostazy organizmu istotny problem. W celu lepszego wyobraĹźenia sobie jak blizna wpływa na cały organizm i jak duĹźe sÄ jej konsekwencje biomechaniczne moĹźna przywołać model stroju. WyobraĹşmy sobie, Ĺźe jesteśmy ubrani w kurtkę, sweter, koszulę i podkoszulkę, ktoś przecina wszystkie warstwy i zalewa to klejem, bÄ dĹş zszywa ze sobÄ . Dziury juĹź nie widać, ale szew bÄ dĹş zgrubienie po kleju pozostaje, co więcej wszystkie cztery warstwy tracÄ swojÄ autonomię i nie mogÄ poruszać się samodzielnie, gra wzajemnego ślizgu jest zaburzona. PociÄ gajÄ c za kurtkę, poruszamy rĂłwnieĹź sweter, koszulę i podkoszulkę. PrzenoszÄ c ten model na ciało człowieka moĹźemy wyobrazić sobie jak wielkie zmiany moĹźe spowodować np: zwykła blizna po wycięciu wyrostka robaczkowego. Pozornie drobny zabieg, mała blizna i gołym okien wszystko wyglÄ da dobrze, ale niestety wewnÄ trz jamy brzusznej zostały naruszone wszystkie struktury. JeĹźeli w jakiś sposĂłb gojenie było zaburzone (np. zapaleniem otrzewnej) blizna mogła wytworzyć się rĂłwnieĹź w: • układzie powięzi brzusznych (szczegĂłlnie powięź piersiowo-brzuszna, leĹźÄ cÄ pod mięśniami brzucha powięź poprzecznÄ ), • sieci większej (szczegĂłlnie) i mniejszej, • więzadeł Ĺ‚Ä czÄ cych trzewia (ĹźoĹ‚Ä dkowo – okrężnicze, ĹźoĹ‚Ä dkowo – przeponowe, przeponowo – okrężnicze, więzadła wÄ troby) • otrzewnej, ktĂłra bezpośrednio styka się, a za pośrednictwem powstałych zrostĂłw Ĺ‚Ä cznotkankowych (blizny) Ĺ‚Ä czy się z • krezkÄ jelit, ktĂłra poprzez swĂłj przyczep kostny oraz połaczenia biomechanicznie przenosi siły ciÄ gnięcia ze strony blizny, a takĹźe ze strony ciężkości trzewi na struktury kostne i Ĺ‚Ä cznotkankowe kręgosłupa. MoĹźna zatem przewidzieć, co stanie się po kilku latach, gdy nie odtworzymy ruchomości tkanek w obrębie jamy brzusznej – przykurcz w obrębie otrzewnej będzie tak duĹźy, Ĺźe kaĹźdy ruch tułowia spowoduje przeniesienie sił ciÄ gnÄ cych rĂłwnieĹź na kręgosłup. I tak mała blizna po wycięciu wyrostka, moĹźe spowodować bĂłle w odcinku lędĹşwiowym kręgosłupa, a w skrajnych przypadkach nawet zaburzenia właściwej postawy. Kształt i ruchomość blizn uwarunkowana jest wieloma czynnikami. ZaleĹźy głównie od: • przyczyn urazu i rodzaju powstałej rany, • obszaru ciała w ktĂłrym nastÄ piło uszkodzenie tkanek (broda, płatek ucha, szyja, okolica mostka, ramiona, kark, okolice stawĂłw, gĂłrna część plecĂłw to obszary zwiększonego ryzyka rozejścia się blizny i powstania keloidĂłw - obszary o zwiększonym napięciu skĂłry), • czasu i jakości gojenia, • czynnikĂłw występujÄ cych podczas gojenia (infekcja rany, zaburzenia odĹźywiania, deficyt w perfuzji tkanek, zaburzenia wÄ troby, cukrzyca, zaburzenia metaboliczne, leki, krwiaki, rozejście się szwĂłw), • predyspozycji genetycznych, • wieku chorego (najlepsze gojenie u dzieci), • rodzaju i ilości szwĂłw oraz sposobu wykonania szycia , • rodzaju cięcia, • grupy krwi (większe ryzyko wystÄ pienia bliznowcĂłw u osĂłb z grupÄ krwi A), • karnacja skĂłry (osoby z ciemniejsza karnacjÄ majÄ większe predyspozycje do formowania się nieprawidłowych blizn), • występowanie zaburzeń i zespołów genetycznych (w zespole Ehlersa-Danlosa, osteogenesis imperfecta czy progerii najczęściej kształtujÄ się bliznowce) Przy ocenie osteopatycznej/fizjoterapeutycznej tkanek zwiÄ zanych z bliznÄ bierze się pod uwagę: • masę blizny – długość, szerokość, grubość, • konsystencje – miękkość, nieregularność, objaw liny stalowej, • zarys – płaska, wypukła, wklęsła, • pigmentacje – brak, porĂłwnanie z otoczeniem, • strukturę, elastyczność – porĂłwnanie z otoczeniem, • funkcje – ograniczenie ruchomości w stosunku do podłoĹźa, napięcie, • wraĹźliwość – zaburzenia czucia, brak czucia, bĂłl (miejscowy, promieniujÄ cy rzutowany), • aktywność – postępujÄ cy rozwĂłj, zatrzymanie rozrostu. Po zbadaniu obszaru blizny przystępujemy do terapii pośredniej. Jeśli w trakcie testowania w obrębie blizny zostały znalezione punkty lub strefy maksymalnej bolesności terapię naleĹźy rozpoczÄ Ä‡ od rozluĹşnienia tych miejsc. Wykorzystujemy poizometrycznÄ relaksację mięsni, techniki energizacji mieśni (MET) oraz rozluĹşnianie punktĂłw spustowych. Jest to jednak zadanie dla osteopaty lub odpowiednio wykształconego fizjoterapeuty. WłaściwÄ terapię manualnÄ w obrębie blizny moĹźna zaczÄ Ä‡ od pośredniego uwalniania tkanek otaczajÄ cych bliznę, wykorzystujÄ c łatwÄ technikę: rolowania dynamicznego i statycznego oraz wzdłuĹźne, poprzeczne oraz skośne rozciÄ ganie tkanek wokół blizny. WaĹźne jest aby terapię tkanek miękkich zwiÄ zanych z bliznÄ rozpoczynać dopiero po całkowitym wygojeniu się rany. Najczęściej jest to po upływie co najmniej 3-4 tygodni dla technik mobilizacji tkanek wokół blizny i 2-3 tyg więcej dla technik bezpośrednio zwiÄ zanych z bliznÄ . Zbyt wczesna mobilizacja blizny moĹźe przedłuĹźać jej gojenie i tym samym pobudzać proces jej przerostu. Warunkiem koniecznym podczas terapii sÄ suche ręce terapeuty i sucha skĂłra pacjenta, nie uĹźywa się Ĺźadnych środkĂłw poślizgowych jak przy masaĹźu. Przykłady technik pośrednich: -Rolowanie statyczne polega na uchwyceniu fałdu skĂłrnego i tkanki podskĂłrnej, następnie wykonuje się trakcje pionowÄ (uniesienie w gĂłrę)i poziome przesunięcie w kierunku największego ograniczenia ruchomości. Chwyt trzymamy tak długo, aĹź nastÄ pi zmniejszenie napięcia tkanek lub/i zmniejszenie bolesności/tkliwości. -RozciÄ ganie okolicy blizny polega na delikatnym, stałym rozciÄ ganiu tkanek dwoma rękoma w róşnych kierunkach. RozciÄ ganie nie powinno sprawiać pacjentowi bĂłlu, moĹźe prowokować uczucie ciÄ gnięcia bÄ dĹş pieczenia. -Bezpośrednie uwalnianie blizny stosuje się, gdy poprzednie techniki nie przynoszÄ oczekiwanych efektĂłw, bÄ dĹş wtedy gdy chcemy zintensyfikować proces normalizacji tkanki bliznowatej. Stosowane metody, rĂłwnieĹź nie powinny sprawiać bĂłlu, a jedynie uczucie pieczenia bÄ dĹş inne uczucie dyskomfortu, zwane „dobrym bĂłlem”. Techniki stosujemy tak długo, jak pacjent zgłasza dolegliwości w obrębie blizny. PośrĂłd technik bezpośrednich wyróşniamy: przesuwanie, rolowanie, trakcję, wzdłuĹźne i poprzeczne rozciÄ ganie, celowane uwalnianie blizny, przełamywanie blizny oraz tak zwane pociÄ gnięcie „J” (ang. „J” stroke release). Przykłady technik bezpośrednich: -Rolowanie dynamiczne wykonujemy nabierajÄ c fałd skĂłry i tkanki podskĂłrnej opuszkami palcĂłw II-IV, a przepychajÄ c kciukami. -Trakcja blizny polega na odciÄ gnięciu jej od głębiej leĹźÄ cych tkanek poprzez uchwycenie fałdu skĂłry oraz tkanki podskĂłrnej i uniesieniu pionowo w gĂłrę. Większość tych technik w bezpieczny sposĂłb moĹźna wykonywać samodzielnie. Jednak jeĹźeli sÄ jakiekolwiek wÄ tpliwości co do sposobu terapii, jej postępĂłw lub jakichkolwiek powikłań wskazane jest skontaktować się lekarzem prowadzÄ cym lub osteopatÄ /fizjoterapeutÄ . Piśmiennictwo: 1. Kobesova A, Morris CE, Levit K, Safarova M.:Twenty-year-old pathogenic "active" postsurgical scar: a case study of a patient with persistent right lower quadrant pain, J Manipulative Physiol Ther. 2007 2. Lewit K., Olszanska S.: Clinical Importance of Active Scars: Abnormal scars as a cause of myofascial pain, Journal of Manipulative and Physiological Therapeutics, 2004. 3. Manheim C.: The Myofascial Release Manual, SLACK Incorporated 2001. 4. Marszałek S., Golusiński W.: Propozycja zastosowania technik manualnych w terapii blizn pooperacyjnych u chorych po całkowitym usunięciu krtani – doniesienie wstępne. XII Sympozjum Onkologia w Otolaryngologii, 7-9 czerwca 2007, Lublin, Streszczenia. 5. Marszałek S., Golusiński W.: Zastosowanie technik rozluĹşniania mięśniowo-powięziowego u chorych po operacjach w obrębie szyi i gĂłrnego otworu klatki piersiowej. W: Barinow-WojewĂłdzki A. (red.): „Nienowotworowe choroby układu oddechowego”, Monografia nr 380, Akademia Wychowania Fizycznego, Poznań 2007, s. 98-108. 6. Marszałek S., Ĺťebryk-Stopa A., Kraśny J., Wiskirska-WoĹşnica B., Golusiński W.: Influence of myofascial release techniques on oesophageal pressure in laryngectomized patients. Fascia Research II. Basic Science and Implication for Conventional and Complementary Health Care. Ed. Huijing P.A., Hollander P., Findley T.W. Schleip R. Elsevier Urban & Fischer Munchen 2009 p. 215. 7. Rolf I.P.: Structural Integration - Contribution to understanding of stress. CONFINIA PSYCHIATRICA 16 (2): 69-79, 1973. (tłumaczenie: Rolf I. P., Integracja Strukturalna - Krok do zrozumienia stresu. Prezentacja wszystkich zaprezentowanych technik, terapia blizn oraz dokładna diagnostyka manualna blizn jest moĹźliwa bezpośrednio u autorĂłw pracy. Dla zaintesowanych kontakt jest na Forum tutaj aga.t. - Pon 19 Mar, 2012 Bardzo ciekawy artykuł. Jestem zdziwiona np. tym AgaW napisał/a: większe ryzyko wystÄ pienia bliznowcĂłw u osĂłb z grupÄ krwi A Mam grupę krwi A i moja blizna właśnie wyglÄ da jak ''dĹźdĹźownica'' czyli taki sobie bliznowiec . AgaW napisał/a: Zbyt wczesna mobilizacja blizny moĹźe przedłuĹźać jej gojenie i tym samym pobudzać proces jej przerostu. MoĹźe u mnie to teĹź był powĂłd, Ĺźe moja blizna jest tak przerośnięta. BędÄ c ostatnio w szpitalu na oddziale rehabilitacyjnym miałam okazję porĂłwnać bliznę mojÄ i pani, ktĂłra miała w tym samym dniu operację - jej blizna to cieniutka, prawie niewidoczna niteczka. AgaW napisał/a: Większość tych technik w bezpieczny sposĂłb moĹźna wykonywać samodzielnie. Właśnie ja masuję mojÄ bliznę sama ale oczywiście po wcześniejszej nauce u terapeuty Gdy zapomnę o tym to blizna mi przypomni bo to miejsce i okolice nie masowane stajÄ się napięte i bolesne. AgaW - Pon 19 Mar, 2012 TeĹź myślę, Ĺźe to świetny i przystępny tekst I bardzo się cieszę, Ĺźe autorzy nam go udostępnili, abyśmy byli jeszcze lepiej wyedukowani i dbali o te nasze "ozdoby" pasiflora - Wto 20 Mar, 2012 AgaW, świetny artykuł A rysunek wręcz dobitny. Tylko kurcze ta moja blizna nadal do du...szy Grazyna1950 - Sro 21 Mar, 2012 Na Warsztatach w Poznaniu dr Sławomir Marszałek pokazywał jak masować blizny samemu. calaviolina - Pon 13 Sie, 2012 dopiero dzisiaj przeczytałam ten wÄ tek i trochę się zmartwiłam, bo jest napisane: Zbyt wczesna mobilizacja blizny moĹźe przedłuĹźać jej gojenie i tym samym pobudzać proces jej przerostu. Jestem 3,5 tygodnia po operacji i dzisiaj był u mnie rehabilitant i zastosował na bliznę laser, a następnie dosyć mocno manualnie jÄ pobudzał (nawet zwracałam mu uwagę, Ĺźe mnie boli) , czy to nie za wcześnie ? jola - Pon 13 Sie, 2012 Witaj calaviolina , jutro minie 4 tygodnie od mojej operacji , dzisiaj był u mnie rehabilitant i przez 20 minut masował mi bliznę, bolało oj jak bolało, zalecił rĂłwnieĹź smarowanie blizny maściÄ . Taki masaĹź mam sobie robić sama 2 razy dziennie. Fizkom - Pon 13 Sie, 2012 jola, calaviolina, SposĂłb mobilizacji blizny zaleĹźny jest w duĹźej mierze od "wieku" blizny i jej morfologii. ŚwieĹźe blizny wymagajÄ zupełnie innych działań niĹź te "stare", przerośnięte, pogrubiałe. W Waszym przypadku mocna mobilizacja blizny nie powinna być brana pod uwagę. W poczÄ tkowym okresie pooperacyjnym mobilizacja blizny powinna byc wykonywana delikatnie, od otaczajÄ cych tkanek w kierunku blizny. Mobilizacja taka powinna raczej powodować przesuwanie (ślizg) tkanek niĹź ich rozciÄ ganie. Zbyt intensywna ingerencja moĹźe bowiem wydłuĹźyć czas gojenia tanek (myslę o tych głębiej leĹźÄ cych - niewidocznych), tworzyć bliznowce a nawet spowodować powtĂłrne otwarcia i sÄ czenia z blizny. Porozmawiajcie z Waszymi terapeutami. PrzekaĹźcie swoje wÄ tpliwości. Zaznaczcie fakt pojawienia się bĂłlu podczas Ich działań Fizkom calaviolina - Pon 13 Sie, 2012 oj porozmawiam, bo masowanie mojego fizykoterapeuty nie było na pewno delikatne i juĹź w tym momencie byłam pełna obaw. Wolę, Ĺźeby to się spokojnie goiło samoistnie, niĹź miałabym sobie zaszkodzić takimi masaĹźami. mondey - Czw 21 Lut, 2013 Dostałam pozwolenie od lekarza,na smarowanie blizny cepanem i masowanie, bo się dobrze juĹź zagoiła-a Ĺźe była u mnie rehabilitantka,to zaczęła mi rozmasowywać bliznę Nie powiem,Ĺźe był to miły masaĹź,ale do wytrzymania aga.t. - Czw 21 Lut, 2013 mondey napisał/a: Nie powiem,Ĺźe był to miły masaĹź,ale do wytrzymania Na poczÄ tku moĹźe nie być to zbyt miłe - pierwszy ''rozruch'' i moĹźe dlatego ale jeśli będziesz robić to systematycznie to z kaĹźdym następnym razem powinno być lepiej. mondey - Czw 21 Lut, 2013 Aga.t., na drugi dzień po masaĹźu,a nawet juĹź wieczorem czułam obolałe miejsce wokół blizny,ale np juĹź dziś sama masuję jÄ i faktycznie jest juĹź bezboleśnie

Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group